
Wzorowanie. Dizajn w Europie Środkowej
Czy dizajn w Europie Środkowej ma specyficzne oblicze?
W państwach naszej części Europy – przechodzących w ostatnich stu pięćdziesięciu latach nieustające polityczne, ideologiczne, klasowe i kulturowe przeobrażenia – dizajn ujawnia zaskakująco wiele cech wspólnych.
Swoistych wzorców tożsamości dostarczyły na przełomie XIX i XX wieku idee Ruskina i Morrisa urzeczywistnione w ruchu Arts and Crafts. Za pośrednictwem Wiednia promieniowały one na cały obszar Europy Środkowej. Fenomen Warsztatów Krakowskich doskonale ilustruje, jak Ruskinowski idiom spożytkowano, aby nadać kształt temu, co swojskie, tutejsze, narodowe.
Sowietyzacja, która zaciążyła nad drugą połową ubiegłego wieku wraz z jej ideałami industrializacji i postępu, paradoksalnie wyzwoliła też ogromną potrzebę zaznaczenia własnej niepowtarzalności. Sferą wolności okazało się projektowanie, po epoce stalinowskiej uwolnione z gorsetu socrealizmu, które twórcom zza żelaznej kurtyny pozwoliło zamanifestować kulturową przynależność do Zachodu, a zarazem podkreślić swoją tożsamość.
W ostatnim ćwierćwieczu dizajn pozwolił krajom Europy Środkowej wybić się na artystyczną i kulturową niepodległość, a także przekroczyć kolonialne podziały na kolorowy Zachód i szary, wtórny Wschód.
Być może więc środkowoeuropejskość naszego dizajnu wcale nie jest złudzeniem.
-
-
1Od redakcji
-
4Mamy na oku
-
-
Wzorowanie. Dizajn w Europie Środkowej
-
12Subiektywny atlas środkowoeuropejskiego projektowania
-
42Jugokeramika i Rade Končar – dwa podejścia do dizajnu
-
56Strefa przemysłowa Bihać. Dizajn i produkcja w czasach socjalizmu
-
70Zatruci Zachodem – plakaty muzyki rozrywkowej z sowieckiej Ukrainy
-
82Forma otwarta i polskie wpływy w sowieckim dizajnie lat sześćdziesiątych
-
94Przemysł kontra rzemiosło – czeskie lampy w latach 1950–1990
-
110Pod powierzchnią. Krajobraz dizajnu na przełomie tysiącleci
-
128Ludowość – leitmotiv polskiego wzornictwa
-
146Etnodizajn – polskie gry z nowoczesnością
-
160Triumf podróbki! O wojnie parodii z oryginałem
-
172Dizajn – złudzenie czy rzeczywistość?
-
-
Rozmowa
-
186
Z Zuzanną Skalską rozmawiają Żanna Komar i Aleksandra Szczepan
-
-
Idee w praktyce
-
196
Z Agnieszką Jacobson‑Cielecką o wystawie Roundabout Baltic
rozmawia Klara Czerniewska‑Andryszczyk -
210Walka o nowoczesność. Na marginesie wystawy Dizajn dla nowego świata
-
220Warsztaty „Obserwatorium” – Instytut Adama Mickiewicza dla dizajnu
-
-
Refleksje, wrażenia, opinie
-
224Afryka – Czysta Forma?
-
237
Marta Skowrońska, Peter Michalík, Katarzyna Kotyńska,
Kinga Siewior, Wojciech Wilczyk, Wojciech Szymański,
Szymon Piotr Kubiak, Nawojka Cieślińska‑Lobkowicz
-
-
Własną ręką
-
256Zrób-to-sam i aspiracje. Przemiany polskiej ikonosfery epoki transformacji
-